موسسه مطالعات و پژوهشهاي بازرگاني

مشخصات سند
نظرات

نويسنده رضوان آقامیرزایی
همكار احمد تشکینی
ويرايشگر
ناشر موسسه مطالعات و پژوهشهاي بازرگاني
كد AN-93-XXX-256
زمان انتشار
شماره ثبت

برای دریافت فایل ثبت نام کرده و یا وارد شوید

شاخص تجارت خارجی یا تجارت فرامرزی یکی از شاخص‌های اساسی دهگانه فضای کسب‌وکار است که مراحل اداری مورد نیاز رویه‌های گمرکی صادرات و واردات را مورد سنجش قرار می‌دهد. برای سنجش این شاخص زیرشاخصهایی مانند تعداد روزهای صرف شده برای انجام فرآیند صادرات و واردات، تعداد اسناد و مدارک مورد نیاز برای صادرات و واردات و میزان هزینه صرف شده برای صادرات و واردات تعریف شده‌اند. بررسی اقدامات انجام شده توسط کشورهای منطقه نشان داد که فراهم‌سازی امکان ارایه و پردازش اطلاعات و مدارک صادرات و واردات به صورت الکترونیکی از مهمترین اقدامات کشورهای منتخب محسوب می‌شود. راه‌اندازی پایانه‌های صادراتی جدید در راستای تسریع فرآیند ترخیص کالا و نیز بازرسی‌های مبتنی بر ریسک از روشهای موثر بهبود شاخص است که تا کنون در کشورهای منتخب صورت گرفته است. البته طی سالهای اخیر اقدامات چشم‌گیری در زمینه بهبود شاخصها درکشورمان صورت نگرفته است، به ویژه در زمینه کاهش هزینه‌های صادرات و واردات که به دلایل مختلفی در سالهای اخیر سبب شده است که شاخص تجارت فرامرزی ایران در مقایسه با سایر کشورهای جهان تنزل یابد. تنها اقدامی که در این زمینه در ایران صورت گرفته است سازماندهی مجدد دفاتر ترخیص جداسازی بازرسی محصولات خاص از بازرسی کالاهای عمومی و نیز نصب اسکنرهایی در بندر شهید رجایی است. در قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار پیش بینی منابع لازم جهت الکترونیکی کردن فرآیندهای صادرات و واردات را نموده دستگاههای اجرایی ذیربط را ملزم به اجرای این قانون کرده است. ولی برخلاف وجود ظرفیتهای قانونی موجود در این زمینه، به دلیل عدم وجود ضمانت اجرایی مناسب برای آن قوانین تا کنون اقدامات انجام شده در این زمینه اثربخش نبوده است. ضمن آنکه در برنامه پنجم توسعه و نیز الحاقیه‌های قانون مقررات صادرات و واردات نیز تمهیداتی جهت بهبود شاخصهای فضای کسب و کار اندیشیده شده است. با توجه به بررسی وضعیت ایران در رکن تجارت فرامرزی و چگونگی زیرشاخصهای آن و همچنین اقدامات انجام شده در سایر کشورهای منطقه، در راستای بهبود شاخص مذکور راهکارهای زیر پیشنهاد می‌شوند: تلاش در جهت ایجاد ثبات اقتصادی و رفع محدودیتهای ارزی موجود در راستای کاهش هزینه‌های تجاری بازنگری در اسناد و مدارک مورد نیاز برای صادرات و واردات و استانداردسازی آنها بر اساس نرم‌های بین‌المللی و حذف مدارک غیرضروری در راستای کاهش مدارک مورد نیاز فراهم سازی زیرساختهای مبادله الکترونیکی اسناد و مدارک تجاری و امکان پردازش آنلاین اطلاعات جهت انجام فرآیندهای صادرات و واردات در راستای کاهش زمان مورد نیاز برای صارداات و واردات یکپارچه‌سازی قوانین و مقررات موجود در زمینه بهبود شاخص‌های فضای کسب و کار به منظور افزایش ضمانت اجرای قوانین مذکور و جلوگیری از وضع قوانین جدید دست و پاگیر