موسسه مطالعات و پژوهشهاي بازرگاني

مشخصات سند
نظرات

نويسنده طيبه رهنمون پيروج
نويسنده سيدصالح اکبر موسوي
نويسنده منصور عسگری ارجنگی
ويرايشگر
ناشر موسسه مطالعات و پژوهش هاي بازرگاني
كد AN-03-XXX-029
زمان انتشار شهريور 1403
شماره ثبت 5200

برای دریافت فایل ثبت نام کرده و یا وارد شوید

با توجه به‌ ضرورت پایش به‌هنگام شاخص‌های کلیدی بخش صنعت و معدن در کشور جهت انجام سیاست‌گذاری مناسب، استفاده از داده‌های بورسی می‌تواند راهنمای مناسبی در این زمینه باشد. استفاده از این داده‌ها از آن جهت، حائز اهمیت هستند که برخلاف سایر داده‌های کلان بخش صنعت و معدن که توسط بانک مرکزی و مرکز آمار کشور منتشر می‌شوند، با کمترین تأخیر زمانی در دسترس قرار دارند. از این رو، در این مطالعه، از اطلاعات شاخص‌های ماهیانه دریافتی از 322 شرکت بورسی، به‌منظور بررسی عملکرد شاخص‌های ماهیانه تولید، فروش و قیمت شرکت‌های صنعتی و معدنی بورس و فرابورس در اردیبهشت ماه 1403 نسبت به ماه قبل و نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل (رشد نقطه به نقطه) استفاده شده است. از طرفی، قابل‌ ذکر است که این شاخص‌ها با شاخص فصلی تولید صنعتی منتشره توسط بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، دارای روند مشابه بوده است. 1- بررسی شاخص تولید: وضعیت شاخص‌های تولید صنعت و معدن در اردیبهشت ماه 1403 نسبت به ماه قبل خود، رشد 26.6 و 7.9- درصدی را نشان می‌دهد. این در حالی است که شاخص‌های تولید صنعت و معدن در اردیبهشت ماه 1403 نسبت به ماه مشابه سال قبل خود (رشد نقطه به نقطه)، به ترتیب 1.8 و 7.2- درصد رشد داشته‌اند. بر این مبنا رشد شاخص تولید در بخش صنعت، در هر دو دوره، مثبت بوده در حالیکه رشد شاخص تولید در بخش معدن در هر دو دوره منفی بوده و این بیانگر عملکرد بهتر بخش صنعت نسبت به بخش معدن به ویژه در اردیبهشت ماه 1403 نسبت به ماه قبل بوده است. از طرفی، رشته فعالیت‌های‌ «دارو»، «ماشین¬آلات و تجهیزات» و «کاشی و سرامیک» به ترتیب دارای بیشترین رشد مثبت و رشته فعالیت‌های «چوب و کاغذ»، «شیمیایی به جز دارو» و «کک و پالایش» به ترتیب دارای بیشترین رشد منفی در شاخص تولید، در اردیبهشت ماه 1403 نسبت به ماه قبل بوده‌اند. همچنین، رشته فعالیت‌های «سایر کانی غیرفلزی»، «تجهیزات برقی» و «لاستیک و پلاستیک» به ترتیب دارای بیشترین رشد و رشته فعالیت‌های «چوب و کاغذ»، «منسوجات» و «محصولات فلزی به جز ماشین‌آلات و تجهیزات» به ترتیب دارای کمترین رشد در شاخص تولید، در اردیبهشت 1403 نسبت به ماه مشابه سال قبل بوده‌اند. 2- بررسی شاخص فروش: بررسی وضعیت شاخص‌های فروش صنعت و معدن در اردیبهشت ماه 1403 نسبت به ماه قبل خود، به‌ترتیب بیانگر رشد 42.2 و 9.0 درصدی بوده است. به‌علاوه، شاخص‌های فروش صنعت و معدن در اردیبهشت ماه 1403 نسبت به ماه مشابه سال قبل خود (رشد نقطه به نقطه)، به‌ترتیب 0.7 و 27.5- درصد رشد داشته‌اند. به لحاظ رشد شاخص فروش، بخش صنعت نسبت به معدن عملکرد بهتری را در هر دو دوره تجربه کرده است. در این میان، رشته فعالیت‌های «کاشی و سرامیک»، «خودرو و قطعات» و «ماشین¬آلات و تجهیزات» به ترتیب دارای بیشترین رشد و رشته فعالیت¬های‌ «کک و پالایش»، «شیمیایی بجز دارو» و «چوب و کاغذ» به ترتیب دارای کمترین رشد در شاخص فروش، در اردیبهشت 1403 نسبت به ماه قبل بوده‌اند. همچنین، رشته فعالیت‌های «ماشین‌آلات و تجهیزات»، «تجهیزات برقی» و «فلزات پایه» به ترتیب دارای بیشترین رشد و رشته فعالیت‌های‌ «چوب و کاغذ»، «خودرو و قطعات» و «شیمیایی به جز دارو» به ترتیب دارای کمترین رشد در شاخص فروش، در اردیبهشت 1403 نسبت به ماه مشابه سال قبل بوده‌اند. 3- بررسی شاخص قیمت: شاخص‌های قیمت تولیدات صنعتی و معدن در اردیبهشت ماه 1403 نسبت به ماه قبل خود، نیز به‌ترتیب رشد 3.2 و 4.2 درصدی را به ثبت رسانده‌اند. از طرفی، شاخص‌های قیمت تولیدات صنعتی و معدن در اردیبهشت ماه 1403، نسبت به ماه مشابه سال قبل خود (رشد نقطه به نقطه)، به‌ترتیب 19.0 و 23.1 درصد رشد داشته‌اند. در مجموع می‌توان گفت به لحاظ رشد شاخص قیمت بخش صنعت نسبت به معدن عملکرد بهتری را در هر دو دوره تجربه کرده است. از طرفی، رشته فعالیت‌های «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر»، «دارو» و «سیمان» به ترتیب دارای کمترین رشد و رشته فعالیت‌های «منسوجات» «محصولات فلزی بجز ماشین¬آلات و تجهیزات» و «لاستیک و پلاستیک» به ترتیب دارای بیشترین رشد در شاخص قیمت، در اردیبهشت 1403 نسبت به ماه قبل بوده‌اند. به‌علاوه، رشته فعالیت‌های «چوب و کاغذ»، ‌«غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر» و «تجهیزات برقی» دارای کمترین رشد در شاخص قیمت و رشته فعالیت‌های «ماشین‌آلات و تجهیزات»، «لاستیک و پلاستیک» و «خودرو و قطعات» به ترتیب دارای بیشترین رشد در شاخص قیمت در در اردیبهشت 1403 نسبت به ماه مشابه سال قبل بوده که نشان‌دهنده بدترین عملکرد به لحاظ شاخص قیمتی است. لازم به ذکر است هر چقدر مقدار رشد شاخص قیمت کوچک‌تر و منفی‌تر باشد نشانگر عملکرد بهتر آن بخش یا رشته فعالیت خواهد بود. نکته حایز اهمیت درخصوص بررسی عملکرد شاخص‌های تولید و فروش رشته فعالیت‌های صنعتی در اردیبهشت 1403 نسبت به ماه قبل آن است که به استثنای رشته فعالیت‌های «چوب و کاغذ»، «کک و پالایش» و «شیمیایی بجز دارو»، سایر رشته‌فعالیت‌های صنعتی رشد قابل ملاحظه‌ای را در شاخص‌های تولید و فروش تجربه کرده‌اند. در این خصوص می‌توان گفت با توجه به تعطیلات نوروز، شرکت‌های صنعتی بورسی با حداکثر ظرفیت خود، فعالیت‌های مرتبط با تولید و فروش نداشته و در اردیبهشت ماه به روال عادی برمی‌گردند؛ لذا شاخص‌های تولید و فروش در اردیبهشت ماه تفاوت معنی‌داری با ماه قبل دارند. بنابراین، رشد مثبت در شاخص‌های تولید و فروش در اردیبهشت ماه توجیه‌پذیر است.