موسسه مطالعات و پژوهشهاي بازرگاني

مشخصات سند
نظرات

نويسنده افسانه شفیعی
نويسنده الهام پیروز
نويسنده فايزه هدايت نظري
نويسنده مصطفی محمدی
ويرايشگر
ناشر موسسه مطالعات و پژوهش‌هاي بازرگاني
كد AN-04-XXX-039
زمان انتشار آبان 1404
شماره ثبت 5324

قیمت برق

برای دریافت فایل ثبت نام کرده و یا وارد شوید

این گزارش به عنوان نخستین بخش از سلسله تحلیل‌های آثار ناترازی انرژی بر بخش صنعتی ایران، تجربه چهار کشور مرجع منطقه‌ای (عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و ترکیه) را در نظام قیمت‌گذاری برق بررسی می‌کند تا درس‌های عملی برای اصلاح ساختار انرژی کشور استخراج شود. فشار ناترازی انرژی، هزینه‌های نامتناسب برق و نوسانات سیاستی، ریسک سرمایه‌گذاری صنعتی و صادراتی ایران را افزایش داده و رقابت‌پذیری صنایع انرژی‌بر را تهدید می‌کند. تجربه این کشورها نشان می‌دهد که اصلاحات ساختاری مانند واقعی‌سازی تدریجی تعرفه‌ها، ایجاد نهاد رگولاتوری مستقل، مشوق‌های بهره‌وری انرژی (مانند کمک‌های مالی برای تجهیزات کم‌مصرف)، قراردادهای بلندمدت با نرخ ثابت برای صنایع بزرگ، و تنوع‌بخشی به منابع تولید (به ویژه تجدیدپذیرها) می‌تواند یارانه‌ها را کاهش دهد، بهره‌وری را افزایش دهد و مزیت رقابتی را حفظ کند. در عربستان و امارات، تمرکز بر برنامه‌های ویژن ۲۰۳۰ با حمایت‌های هدفمند، در مصر واقعی‌سازی سریع همراه با مشوق‌های سرمایه‌گذاری خارجی، و در ترکیه بازار رقابتی برق با تعدیل فصلی تعرفه‌ها و اتصال به شبکه اروپا، الگوهای موفق برای مدیریت ناترازی بوده‌اند. برای پیگیری، گزارش پیشنهاد تشکیل کمیته مشترک وزارتی (صنعت، نیرو، اقتصاد) برای تدوین بسته مصوبات در سه ماه، الزام درج موضوع در دستور ماهانه هیات دولت، الگوگیری مرحله‌ای از سه کشور تا پایان ۱۴۰۵ و مصر تا ۱۴۰۷، و تصویب بند الحاقی بودجه ۱۴۰۵ برای تأمین مالی مشوق‌های بهره‌وری را ارائه می‌دهد. درس‌های کلیدی برای ایران شامل تقویت استقلال رگولاتوری، واقعی‌سازی تعرفه‌ها با حمایت از صنایع کوچک و متوسط، ایجاد مشوق‌های فنی-مالی برای بهینه‌سازی مصرف، تنوع منابع تولید برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، و قراردادهای پایدار برای صنایع صادراتی است تا بدون زمین‌گیر کردن صنعت، ناترازی مدیریت شود و پایداری اقتصادی تضمین گردد.