موسسه مطالعات و پژوهشهاي بازرگاني

مشخصات سند
نظرات

نويسنده حسن ثاقب
نويسنده میرعبداله حسینی
نويسنده فايزه مرادي حقيقي
نام نشريه مطالعات اقتصادی سیاسی بین‌الملل
كد نشريه NA-03-XXX-017
زمان انتشار مهر 1403
شماره نشريه دوره 7، شماره 1 - شماره پياپي 1 شهريور 1403
صاحب امتياز
زبان فارسي

برای دریافت فایل ثبت نام کرده و یا وارد شوید

گروه بریکس پیش‎گام‎ترین اقتصادهای در حال توسعه تازه صنعتی نوظهور از جنبه‎های اقتصاد، تجارت و سرمایه‎گذاری خارجی به‎خصوص توسعه صنایع کارخانه‎ای در دو دهه گذشته بوده است. در این مقاله امکان توسعه همکاری و تجارت ایران در صنایع کارخانه‎ای با کشورهای بریکس پلاس مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفته است. طیفی از معیارها و شاخص‎ها در چارچوب ماتریس صنعت – کشور- مقاطع سالانه ازجمله «شاخص‎های مزیت‎های نسبی و تخصص‎گرایی» و «شاخص‎های عملکرد صنعتی-کشوری» برای امکان توسعه همکاری و تجارت صنایع کارخانه‎ای کشورهای بریکس پلاس طی دوره 2021-2000 مورد استفاده قرار گرفته است. مطالعه کشورهای بریکس در تولید جهانی 22 صنعت کارخانه‎ای طی دو دهه گذشته، حاکی از آن است که ساختار تولید جهانی بسیاری از صنایع (17 صنعت از 22 صنعت) در بلندمدت با توجه به جایگاه ممتاز بریکس به‎ویژه حضور مؤثر چین انحصاری‎تر شده است. هم‎چنین از مطالعه جایگاه ایران در تولید جهانی صنایع نتیجه می‎شود که ایران در صنایع منبع‎محور: ‎کک و پالایشگاه‎ها، کانی غیر فلزی و محصولات شیمیایی بازیگر اثرگذاری است و اما در بسیاری صنایع های-تک و حتی کاربر، سهم مؤثری نداشته و از وضع مطلوب فاصله دارد. توسعه همکاری و تجارت پایدار ایران با گروه بریکس، از مسیر شکل‎گیری توسعه صنعتی درون‎زا و پویای فراگیر می‎گذرد، همان مسیری که بسیاری از اقتصادهای صنعتی نوظهور ازجمله چین در سه دهه اخیر تجربه کرده است. هم‎اینک از طیف صنایع 22 گانه و کشورهای گروه بریکس پلاس (5 عضو+5 عضو جدید)، چین (22 صنعت)، برزیل و هند (مشترکاً در 19 صنعت) از جنبه ظرفیت‎ها، امکانات، تنوع و گستره تولیدات صنایع کارخانه‎ای برای توسعه همکاری‎ و تجارت با ایران در اولویت‎ نخست هستند؛ سه کشور مذکور در بسیاری صنایع ازجمله صنعت غذا، چوب، کاغذ، چاپ و نشر، شیمیایی، لاستیک ‎و پلاستیک، کانی غیرفلزی، فلزی فابریکی، اپتیک ‎و الکترونیک، وسایل الکتریکی، ماشین‎آلات ‎و تجهیزات، وسایل نقلیه موتوری، سایر وسایل حمل‎ونقل، مبلمان ‎و سایر صنایع بیشترین زمینه توسعه همکاری ‎‎و تجارت با ایران دارند.