موسسه مطالعات و پژوهشهاي بازرگاني

مشخصات سند
نظرات

مجري سميه نعمت الهي
مجري پریسا یعقوبی منظری
مجري محسن کشاورز
مجري مصطفی محمدی
مجري یحیی فتحی
مجري حسن حیدری
مجري آتوسا گودرزی
مجري فاطمه رجبي
مجري احمد تشکینی
مجري علی سلیم
مجري الناز میاندوآبچی
مجري افسانه شفیعی
مجري فهیمه بهرامی
كد طرح
محل اجرای طرح موسسه مطالعات و پژوهشهاي بازرگاني
كارفرما
تاريخ شروع 1402/06/01
تاريخ پايان 1403/02/31
شماره مدرک

برای دریافت فایل ثبت نام کرده و یا وارد شوید

اقتصاد جهان و به تبع آن اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های مختلفی روبه‌رو بوده که از آن جمله می‌توان به شیوع ویروس کرونا و تبعات ناشی از آن، افزایش تنش‌های سیاسی و اقتصادی و تجاری میان کشورها، وقوع جنگ از جمله جنگ اوکراین، افزایش قیمت و کمبود مواد غذایی (به‌ویژه کالاهای اساسی از جمله گندم، ذرت، روغن و...)، جهش قیمت انرژی، سرعت گرفتن تغییرات آب و هوایی در جهان و گسترش خشکسالی‌‌ها، اشاره نمود. اما ایران علاوه بر این که با چالش‌های فوق‌الذکر دست و پنجه نرم می‌کند، پایین بودن رشد اقتصادی، تورم بالا، تحریم‌های بین‌المللی و بسیاری از مسائل فشار مضاعفی را بر اقتصاد آن تحمیل کرده است. بر این اساس، در حال حاضر اقتصاد ایران با چالش‌های متعددی به لحاظ تعداد و عمق مواجه است که در حوزه‌های مختلف اعم از نهادی و ساختاری، اقتصاد کلان، سیاسی و اجتماعی و محیط زیستی اقتصاد ایران را متاثر کرده است. چالش‌هایی که ماهیتی پیچیده دارند و ریشه این پیچیدگی‌ها در تعدد عوامل موثر بر هر پدیده و درهم‌تنیدگی علت و معلول‌ها است. پایدار شدن این موضوعات در اقتصاد ایران در بلندمدت آثار غیرقابل جبرانی به همراه دارد، مسیر اصلاحات اقتصادی را پیچیده‌تر می‌کند و کشور را به سمت بحران‌های جدی پیش خواهد برد. ضعف نهادهای رسمی و غیررسمی، بی‌انضباطی مالی دولت، سیاست‌های ارزی ضد تولید، نظام مالیاتی ناکارآمد و ناهمسو با تولید، فضای کسب و کار نامساعد و افول سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی، نظام مالی غیرشفاف و ناکارآمد، بحران آب و خشکسالی، آلودگی آب و خاک و هوا ، بیکاری بالا و مهاجرت فزاینده از جمله مهمترین این چالش‌هاست. در این میان بخش تولید و تجارت به دلیل اثرپذیری از چالش‌های فوق‌الذکر در فضای کلان اقتصادی کشور نتوانسته آن طور که باید به پایداری رشد اقتصادی و افزایش رفاه در جامعه کمک کند و نتیجه آن رقم خوردن بنیه ضعیف تولیدی برای کشور بوده است. تنوع پذیری کم در تولید و خام فروشی، رقابت‌پذیری پایین صنعتی در عرصه بین‌المللی، بازدهی پایین بخش تولید نسبت به سایر بخش‌های اقتصادی و ... باعث شده بخش تولیدی کشور که در واقع موتور محرک اقتصاد داخلی نیز محسوب می¬شود ، عملکرد مناسبی نداشته باشد. بنابراین این بخش نیز به چالش‌هایی منتج از فضای درونی و بیرونی خود دچار است. موارد مطرح شده از مهمترین چالش‌هایی است که اقتصاد ایران با آن درگیراست. باید دقت داشت که حل چنین بحران‌هایی با تفکرو پارادایم موجود امکانپذیر نیست و شاید در گام نخست تغییر پارادایم و تحول نهادی در اقتصاد کشور با توجه به ویژگی‌های مسلط شده برآن همچون پیوند اندک با اقتصاد جهانی، مشخص نبودن رویکرد اصلی حاکم بر اقتصاد ایران در تولید و تجارت، اقتصاد متکی به منابع طبیعی و رابطه ضعیف بخش خصوصی و دولت ضروری است. در این کتاب سعی شده است تصویری از وضعیت موجود ارایه شده و عوامل شکل‌دهنده این چالش‌ها به عنوان موانع اصلی توسعه و رشد اقتصادی کشور در سطوح مختلف اعم از کلان و سطح تولید و تجارت مشخص شود. بنابراین در بخش اول کتاب به وضعیت رشد اقتصادی، تورم و اشتغال و در بخش دوم کتاب به صورت بخشی و با تاکید بر بخش صنعت، به چالش‌هایی که محدودیت‌های رشد اقتصادی را دامن زده¬اند، پرداخته شده است.